13. Lema Beşinci İşaret

İstiğfar Konusu:

oğ. geçen hafta, amel imandan bir cüz değildir noktasında kalmıştık. ameldeki eksiklik, imanda zayıflığa işaret etmez, diyor risale-i nurda. ama istiğfar ön şartı var. insan işlediği günahtan, yaptığı kusurdan veya yapmadıklarından -bir farzı terketmek gibi- istiğfar olmak şartıyla, bir nevi temizleniyor.

amç. referans olarak nerede?

aö. 13. lemada 5. işaret.

benden 100 kusur fazla işleyen birisi, başka birinden iltifat aldı. sonra şu işaretlerden anladım ki, ondaki o zayıflıklar, imanın zayıflığından bile kaynaklanmıyor.
mutezilenin büyük günahları işleyen iman küfür ortasındandır iddiasına karşı, ehli sünnet çizgisini anlatıyor.
ama orada namaza zikretmiyor.

oğ.

"BEŞİNCİ İŞARET: Cenab-ı Hak, Kütüb-ü Semaviyede beşere karşı şu Cennet gibi azîm mükâfat ve Cehennem gibi dehşetli mücazatı göstermekle beraber çok irşad, îkaz, ihtar, tehdid ve teşvik ettiği halde; ehl-i îman, bu kadar esbab-ı hidayet ve istikamet varken hizb-üş-şeytanın mükâfatsız çirkin zaîf desiselerine karşı mağlûb olmaları, bir zaman beni çok düşündürüyordu. "

İnsan büyük günahlar işlediği halde, nasıl oluyor da iman kalpten çıkmıyor?

"Acaba îman varken, Cenab-ı Hakk'ın o kadar şiddetli tehdidatına ehemmiyet vermemek nasıl oluyor? Nasıl îman gitmiyor? اِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا sırriyle Şeytanın gâyet zaîf desiselerine kapılıp Allah'a isyan ediyor. Hatta benim arkadaşlarımdan bazıları, yüz hakikat dersini kalben tasdik ile beraber benden işittiği ve bana karşı da fazla hüsn-ü zannı ve irtibatı varken, kalbsiz ve bozuk bir adamın ehemmiyetsiz ve riyakârane iltifatına kapıldı, onun lehinde benim aleyhimde bir vaziyete geldi. Fesübhanallah dedim, insanda bu derece sukut olabilir mi? Ne kadar hakikatsız bir insan idi, diye o bîçareyi gıybet ettim, günaha girdim. Sonra sabık işaretlerdeki hakikat inkişaf etti, "

13. Lemanın başındaki işaretleri kastediyor.

"karanlıklı çok noktaları aydınlattı. O nur ile lillahilhamd, hem Kur'an-ı Hakîm'in azim tergîbat ve teşvikatı "

Allahın günahları bağışlamasına dair teşvikleri

"tam yerinde olduğunu, hem ehl-i îmanın desâis-i şeytaniyeye kapılmaları, îmansızlıktan ve îmanın zaifliğinden olmadığını, "

burası önemli.

aş. yani müslümanlar zaman zaman şeytanın desiselerine kapılıyor, harama giriyor. insanın hayatı her zaman temiz olmuyor. bu halde bulunmaları, imansızlıktan değildir?

amç. başka bir yerde, "bir allah var deyip, çekincesiz sıkıntısız günah-ı kebairi işleyen adamın, o imandan hissesi olmadığını"

aö. istiğfar etmedikçe, şartını koyuyor.

amç. burada tutumla ilgili. bugünahmetle konuşurken şöyle dedim: risale-i nur, hassaten bu topluma gönderilmesi çok isabetli. çünkü biz ifrat ve tefrit toplumuyuz. ya sileriz, ya komple yazarız. risale ise vasatı çok çeşitli yerlerden gösterir. günah-ı kebaire var adamda, iman zayıf değil. eee, o zaman ben de takılayım arkadaş. o zaman ehli dünyanın söylediği doğru mu: "benim kalbim temiz kardeşim."

mn. o zaman rahat bir şekilde günah mı işleyelim? sorusu akla geliyor.

aş. iman fiilsiz olmaz. ama kalbi amelle, bedeni ameli karıştırmamak gerekiyor. bedeni amel, gösterge olamaz. bir adamı günah ederken gördüğün halde, adamın imansızlığına delil sayamazsın. adamı namaz kılarken görsen, imanına delil sayabilirsin. negatifte hüküm veremezsin.

amel imandan cüz değildir, ama istiğfar imandan bir cüzdür. bir adam günahı işleyip de, istiğfar etmiyorsa, zaten imanın göstergesi yok demektir.

burada önemli olan: bir insanın iman etmesi, her ameliyle ibadet etmesi demektir. iman öyle bir nurdur ki, yaptığı her amel ibadete dönüşür. görürken, rabbim ne güzel çiçek yaratmış der. yemek yerken, bismillah der. her hali ubudiyettir. iman öyle bir haldir ki, her ana girer. hadislerde söylenen: "o mümiminler ki, günahta ısrar etmezler. bu ne demek diye sorarlar. 70 kere dahi günah işlesen, sonra istiğfar etsen, yine de günahta ısrar etmiş olmazsın. hz. ali'ye gidiyorlar. ya ali, biz hem günah işliyoruz, hemd de namaz kılıyoruz, ne yapalım? istiğfar edin diyor. ne zamana kadar? ne zaman, istiğfar edersen o zaman kadar"

allah, kimin kim olduğunu bilir. hiç kimse, müminse, bile bile, seve seve, iyi bir şey yapıyorum diye yapmaz. bizim burada istiğfara vurgu yapmamız çok önemli. istiğfar devam ettikçe, iman ışık veriyor demektir. bu günaha teşvik değildir.

allahı seven bir insan, allahın sevmediği bir şeyi yapmamaya çalışır.

aö. dengeyle ilgili, 9. mektubda, imansız islamiyet, sebeb-i necat olmadığı gibi, islamsız iman da olmaz diyor.

bunu ise, büyük günahları serbest işleyip, üzerine istiğfar etmemek demek diye açıklıyor.

aş. kim "la ilahe illallah" derse, cennete girecek, diyor resulullah. ya resulullah, zina etse de mi, evet diyor. ya cinayet işlese de mi, evet diyor. eğer istiğfar ederse.

amç. ben geldim, sürekli günahlar işliyorum. arada bir de istiğfar ediyorum. buna ne diyeceğiz?

oğ. tövbe istiğfar varsa, iman zayıflığı yoktur.

amç. ne diyeceğiz buna peki? buna bir teşhis koyalım.

aş. imanın birçok mertebesi vardır. iman zaafı derken, imansızlık manasında iman anlamamak lazım. zayıf iman olabilir. kalbimizdeki iman o günahı engellemeyecek kadar güçlü olmayabilir. imanın hadsiz mertebesi var. biz bu amelden kurtulamıyorsak, daha çok imanımızı çoğaltmak için risale okuyacağız.

çok kamil bir insan da olabilir. sahabe. sen sürekli günah halinden bahsediyorsun, o ayrı bir şey. sahabe geliyor, zina yapıyor. ya resulullah beni temizle, diyor. resulullah, git diyor. tekrar tekrar söylüyor. sonunda, başkalarının yanında da bunu söylüyor. şimdi artık ceza uygulamak zorunda kalıyor. adam recmediliyor. recmedilince, yazık oldu diyorlar. zayıf imanlı diyorlar ona. hayır diyor, onun imanı buradaki 40 kişiden daha çoktu diyor. biz tek bir olaya bakıp, kişinin imanı hakkında yorum yapamayız, demektir.

amç. buradaki bakış açısı, dışarıdaki birine bakaraken, zayıf imanlı deme. ama kendine bakarken diyebilirsin. dışarıdakine bakarken, onun imanı seninkinden güçlüdür. güya sen amel ve takva olarak ondan üstün olsan bile. ama sen kendin aynaya bakarken, benim imanım fazladır deme. aksine de ki, sen "teeccüde" kalkmadığın için, güçlü değil. sen yolda yürürken, açıklara değil, kapalılara da bakmaman lazım.

mn. ben şöyle anlıyorum. risalelelerin yazıldığı dönemde, şekil müslümancılığı had safhaya çıkmış. şekilde gösterge aranıyor. onun halbuki doğru olmadığını, farklı göstergeler olduğunu, bediüzzaman ilan ediyor. yazıldığı ortamla alakalı, sosyolojik bir tahlil yapıyor. herkesin sakallı olduğu bir dönemde, o sarığı hiç çıkarmıyor. ama bir sürü sakallı insan var.

oğ. dediğiniz çok bariz. bugün de geçerli. bir kişinin negatif bir amelinden dolayı, etiketleme, mühürleme, çok yaygın. eleştirme çok yaygın. onunla ilgili de bir hadis okuyayım.

buharide geçiyor: sizden öncekilerin içinde 99 kişiyi öldüren bir adam vardı. yeryüzünün en bilgili adamına gitti. tövbe etse kabul edilir mi diye sordu. hayır, denince, onu da öldürdü. yine başka bir alimi sordu. evet kabul edilir, dedi. insanlar şu bölgede iman ediyorlar. oraya git, dedi. ülkene geri dönme.

yani bir yerde katil olarak tanınmışsın, oradaki etiketlenmeden uzaklaş diyor.

aş. evet. hayra teşvik edenlerle birlikte olmak, senin isteğini artıracaktır.

iki, sen hayrı istesen de, insanlar seni öyle etiketlediğinden, senin cesaretini kıracaklardır.

ayrıca burada hicret de var. o da bir ibadet ameli.

oğ.

o adam, yolda öldü. melekler kararsız kaldılar, bu adamı nereye götüreceklerine. bir hakim melek geldi. iki ülke arasını ölçün, hangisine daha yakınsa, oraya aittir dedi. ölçtüler vegittiği ülkeye daha yakın olduğunu gördüler.

amç. insanları kolaycılığa iten en önemli şeylerden biri de tarikatçılıktır. adam ömür boyu, kötülük yapmış. sonra kediye ayakkabısından süt veriyor, hop cennete. adam bu voleyi arıyor.

tersi de anlatılıyor. bu da güya, adamı tedbire teşvik etsin.

mahşerde niyetininbelgeleri olmaksızın, "benim niyetim çok hoştu" ile iş olmuyor.

buradaki en güzel taraf, istiğfar ile birlikte, o ölçüm var ya. biz ölçüleceğiz.

aş. orada önemli olan, insanın niyetini belli etmesidir.

mesafe ölçmeye kalkışma yani.

oğ. tövbe istiğfarın ana konusu ümittir.

aş. bu aynı zamanda allah sevgisini bize kazandıran bir şey olduğu için çok önemli. bir adam tam cehennem kapısındayken, pişmanlık diliyor. meleklere allah der, bir iyiliğini bulun, cennete atayım diyor. bakıyorlar, bulamıyorlar. tam cehenneme giderken adam, arkasını dönüyor. "ya rabbi, biz seni böyle bilmezdik." " ya nasıl bilirdin?" "bizseni her durumda rahmet eder bilirdik" "ben kulumun zannı üzereyim" diyor ve onu cennetine alıyor.

biz iman ölçücü değiliz.

hz. ali'nin sözü çok dehşetli. ne zaman kadar? o ameli bırakana kadar. istiğfarı bırakma diyor. yani, imanın göstergesi olan istiğfarı bırakma.

hz. ömer'in de bir hadisesi var. ben üç tane hata yaptım diyor. bir başka sefer, bir adam onu zorluyor. bu adam burada fitne yapıyor diyor. o da diyor ki: "ya ömer, müminin hatasını aramayacağız diyordun, yniye böyle yaptın" "ya yine başımı zora soktun" diyor. hz. ömer gibi cevval bir adam, bile o sözün karşısında duruyor.

yk. normal yollardan elde edilmeyen delil sayılmaz.

rz. tövbe ederken, vasıflandırma yapıyoruz. bu amel, benim rabbime göre kötü. orada adaleti tecelli ettiriyoruz.

aş. hz. ali'den bir şey: bir adam günah olmayan bir şeyi, günah olarak biliyor. o kişinin onu yapması, günahtır. çünkü günah, allaha karşı isyan tavrını içermektir. ona göre dahi olsa. o yüzden, kuranda, "inandığınız allaha ibadet ediniz" diyor.

hz. musanın kısası var ya. "allahım ben senin çoraplarını yıkayayım diyor. bu adam şirk koşuyor diyorlar. ona namazı öğretiyor. adam bir süre sonra bunu unutuyor. sonra hz. musa nehrin üzerinden yürürken, onun yanına geliyor. ben unuttum, diyor. bakıyor ki, o da nehirin üzerinde yürüyor, bildiğin gibi yap, diyor.

rz. allah insanlara bir de zaaf veriyor. adam ömrü boyunca o zaafı çekiyor. kimisinin, içkiye karşı kimisinin kadına karşı oluyor.

aş. ama mümin asla yalan söylemez.

yalan,imanla küfürün arasındaki sınırdır.

amç. üstad, hiçbir koşulda diyor. savaş ve evlilik koşulunda bile, artık caiz olmadığını söylüyor.

mn. imam gazalinin gevşetmeleri var, üstad bunlara hoşgörü tanımıyor.

aş. şu dönemde, istismara kapı açtığı için, hiç hoşgörü vermiyor.

yk. tabi, ama susma izni veriyor. her doğruyu söylemek doğru değil.

ys. üstadın öyle deyişi bizi bağlar mı?

amç. tabi yüzde yüz.

rz. tövbede ısrar etmek lazım.

aş. gazali, asıl günahın günahı günahtan çıkarmak olduğunu, yani tövbe etmemek olduğunu söylüyor.

şu an kebairi işlemeyen %10 bile yok. zina, kumar, içki, anne babaya isyan da kebair.

oğ.

bir hadis daha okuyacağım.

"bir kul günah işler ve allahım günahımı bağışla der. allah da şöyle der: kulum günah işledi, ama bundan kendini sorumlu tutan fakat kendisini affeden bir rabbi olduğunu bildi.

kul dönüp tekrar günah işler ve allahım beni bağışla der. allah da: kulum günah işledi, ama bundan kendini sorumlu tutan fakat kendisini affeden bir rabbi olduğunu bildi.

tekrar olur. yine aynısını der."

rz. günah işleyen adam neden tövbeden vazgeçer. çünkü günahının görülmesinden utanır. cehenneme gideceğini kabul etmek istemez. bu yüzden, günah değilmiş gibi inanmak ister. tövbe etmek çok kolay bir şey değil. bu çerçevedeki bir insanın o hislerini aşması zor bir iş.

amç. amenar resulu duası çok ilginç. bilerek ve bilmeyerek işlediğim tüm günahlardan, istiğfar ediyorum. ayağına kapandım, sen benim mevlamsın. rahmet gösterecek ve sorumlu tutacak rabbim sensin. ben sana geldim. sen beni kurtar ve kafirlerin cezasından beni uzak tut.

günü böyle bitirmek aslında...

günde 70 değil, 700 günah da işlemiş olabiliriz. bunların bir kısmını fark etmiş olabiliriz. akşam tüm defteri kapatıyorsun. bilerek ve bilmeyerek işlediğim tüm günahlardan sana sığınıyorum.

rz. o bilmiyorum içine, normal kabul ettiklerimiz de girer mi?

amç. bütün hepsini kapsıyor.

bilmediğimiz çok genel bir tabir.

oğ. tabi hep ümide dair konuştuk.

günah çok basit bir şey de değil.

aş.

en büyük günahlar: ekberül kebair. kesinlikle yasaklanan günahlar yedidir.
1. insan öldürmek.
2. zina.
3. şarap
4. anne babayla sılayı rahmi kesmek
5. kumar
6. yalancı şahitlik
7. dine zarar verecek bidalara taraftar olmaktır

bidaları işlemek değil, kalben taraftar olmak. bu iyidir diye onları savunmak. resulullah yanlış yapmış, bu daha doğrudur diye bir tavırla onu reddetmek.

amç. zevk için safari yapıyorlar ya, o da katle giriyor.

ys. girer mi acaba?

oğ. hep ümide dair konuştuk. bu önemli, ama zihinleri farklı bir yere de kaydırmasın. günah bu kadar önemsiz bir şey mi, manasına taşımasın.

2. lemada da bir yer var.

"öyle de; bizleri, günahlardan gelen yaralar ve yaralardan hasıl olan vesveseler, şübheler (neuzübillah) mahall-i iman olan bâtın-ı kalbe ilişip imanı zedeler ve imanın tercümanı olan lisanın zevk-i ruhanîsine ilişip zikirden nefretkârane uzaklaştırarak susturuyorlar. "

en küçük günah bile, ısrar ile tekrarlanması durumunda, istiğfar edilmezse, kalpteki nokta büyür ve siyahlandırır.

Ama sonra şart koyuyor: "lakin acele istiğfar ile temizlenmezse"

aş. temizlemiyorsan kalıyor, inattır gururdur, kibirdir, insan bunlarla özür dilemez. sonunda giderek kalp karalaşır.

cuma namazlarında: günahından tövbe eden, hiç günah işlememiş gibidir, diyoruz.

yk. günahtan tövbe ettiğinizde, işlediğiniz günahlar sizin için gübre gibidir. imanınızı kuvvetlendiren bir özellik kazanıyor. aşılanmış gibi oluyor. mikrobu tanıyor. savunma mekanizmalarını güçlendiriyor. farkındalığı artıyor. küfrün kötülüğünü fark ediyor.

aş. zaten istiğfarın göstergesi şudur: kişi günah işledikten sonra, istiğfar edip etmediğini nasıl anlarsın? o günahtan sonra, ümitsizliğe düşerse, istiğfar etmemiş demektir.

istiğfar ümit getirir insana. içinde ümit yoksa, istiğfar yoktur. imanın özünde ümit vardır. ümit nedir? allahın her günahı affedeceğini bilmesidir insanın. allah bunu nasıl affeder demek, o zaman allaha güvenmiyor, bana ilişmeyin demektir bu. biz düzelmeyiz, biz kötü adamlarız, demek. halinden bir nevi memnun gibi. ben böyle devam edeyim. münafıkane bir haldir bu.

günahın ifşa edilmesi doğru değildir. şahit tutarsınız olmaz. insan vicdanen de nasıl olsa herkes biliyor diyerekten, şeytan oradan vesvese getirir. mümin günahını ifşa etmez. münafık ifşa eder ki, yayılsın normalleşsin. mümin, allah bir gün onu affeder diye, ifşa etmez.

oğ. ayet de şöyle geçiyor:

"asla doğrusu onların kazandığı günahlar, birike birike kalplerini karartmıştır. "

istiğfarı şuna benzetim: internete girdiğimizde, bilgisayarımıza bir sürü virüs giriyor. ama güçlü bir antivirüs yazılımı varsa, hemen yok ettiği için, hiçbir şekilde zararv ermiyor. isterse milyonlarca virüs gelsin.

amç. o antivirüsü nasıl oluşturacağız? önce şerri defedeceğin, ondan sonra menfaatler gelecek.

oğ. hep birbirini doğuran şeyler. imanla ibadet arasında çok besleyici bir ilişki var.

imanı güçlendiren ancak ibadettir. ibadetle güçlendikçe, günahlardan uzaklaşıyorsun.

aş. yani namaz insanı kötülüklerden alıkoyar. amelin insanı günah işlemekten engel olduğuna bir vesile olduğunu söylüyor.

evde yalnızsınız, internette istediğiniz yere girebilirsiniz. ama yanınızda bir mümin kardeş var. beraber yasak bir şeye girebilir misiniz? hayır. o sizin bir yanlış yapmanıza engel olur. namaz da öyledir.

oğ. namaz kıldıkça, yaratıcının varlığını daha çok hissedersin.

"..."

aş. zerre kadar kibri olan, cennete giremez diyor hadiste. diyorlar ki: ya resulullah insanın güzel bir ayakkabısı olsa sevinir, bunu yapmayacak mıyız? hayır diyor, biri sana hatanı söylediği zaman, hatanı ikrar etmiyorsan, bu kibirdir. veya birini hakir görüyorsan, kibirdir.

ys. en ufak kibir bulunan cennete giremeyecek, ama 100 adamı öldüren kibir olmuyor.

amç. kibirde rablik iddiası var.

oğ. firavunlaşıyor.

amç. şu tahkir etmeye giriyor mu? ben bir gruba, direk tahkir etmesem de, benim gibi adam gibi övünse de, tahkir olmuyor mu?

oğ. "nefsini itham eden, kusurunu görür. kusurunu itiraf eden, istiğfar eder. istiğfar eden, istiaze eder. istiaze eden, şeytanın şerrinden kurtulur. kusurunu görmemek, o kusurdan daha büyük bir kusurdur."

tövbe etmemek, o günahtan daha büyük bir günah oluyor.

"kusurunu itiraf etse, affa müstehak olur."

aö. şükür amelin kendi cinsinden yapılıyor. farz olan namazları nimet bildikçe, sünnet kılıyorsun. o namazın şükrü oluyor. farz orucu seven, nafile oruç tutuyor. bir şeyin istiğfarı da kendi cinsinden oluyor, gibi geliyor.

kibirle ilgili de böyle bir usulde düşünebiliriz.

"iman etmeden cennete giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe iman etmiş olmazsınız."

birbirini sevmenin bu kadar önemi nedir?

mn. bununla alakalı bir hadis:

"insanlar içerisinde öyleleleri vardır ki, ne bir peygamberdir, ne de şehittir. ama peygamberler ve şehitler, allahın katında onların makamını görürler, hayret ederler. "ne yaptı da bu hale geldi" diye sorarlar. bunlar dünyalık hiçbir menfaat olmaksızın, allah rızası için birbirini seven müminlerin kazandığı makamdır."

"onların yüzünde nur vardır. onlar ne korkarlar, ne üzülürler. her şeyi, hikmet nazarıyla okumayı bilirler. "

aö. müminlerin birbirini sevmemesi, imanın azametini tam olarak anlayamaması, ve kişisel problemleri imanın daha üstüne koyma durumu. iman geri planda kalıyor. uhuvvet risalesinde, uhud dağıyla çakıl taşlarını kıyaslıyor. aradaki bir takım, mizaç uyuşmazlıklarını, veya karşıdakinin kusurlarını... o kusurları ön plana çıkarmak bile kibir ve tahkir tavrı. müminleri sevmemek hali, enaniyet tavrını ortaya koyuyor.

aş. müminleri sevmemek, yanlış anlaşılmasın, imani bir tavrı sevmemek. yoksa küfri bir tavrını sevmek diye bir şey yok.

amç. o kişide olumsuz gördüğünde, şefkatkarane bakmak.

aş. çok ilginç bir şey:

"bana kul hakkıyla gelmeyin" diyor.

halbuki çok hadisler var ki, onun onda hakkı var, o ondan hakkını ister. sonra allah ona, bir cennetten köşk gösterir. bunlar kardeşini affedersen senindir der. affettim der o adam.

bu hadis, bize metodoloji gösteriyor. kime karşı kusur işlediyseniz, ondan özür dileyeceksiniz. gıybet yaptıysanız, yine kendi cinsinden davranacaksınız. allahım beni affet desen, olmaz. affedilmesini istiyorsan, git ona, senin gıybetini yaptım, de.

allahın sünneti var. ona uygun bir şekilde. karnın acıktı. gidip çalışacaksın. o esbaptan istemek değildir, allahtan istemektir.

affedilmenin de bir sünnetullahı var. kardeşiyle küser, ben bu işlerle uğraşmayacağım, cevşen okuyacağım. olmaz böyle.

mn. bir de şu var: geçen gün devamlı risale okuyan bir arkadaş. hocaefendi hakkında, o cia ajanı. hiç gereği yok. bir adam, nasıl olur da böyle der dedim.

oğ. tövbe ve istiğfar, sadece günahları temizlemiyor. aynı zamanda, günaha girmeye karşı koruyucu özelliği de var.

bir ayet:

"ey haddi aşarak nefsine zulmetmiş kullarım. allahın rahmetinden ümit kesmeyin, allah tüm günahları bağışlar, çünkü o çok bağışlayıcıdır. "