Hayy

aş. cansızlık kavramı islami bir kavram değil aslında. üstad her şeyin hayy olduğunu söylüyor. hayy isminin her şeyde tecelli ettiğini söylüyor. bir zerrede de tozda da kendisine göre bir hayat mertebesi var.

yok olan bir şeyden varlık çıkartıyor değiller ki. havadaki zerrelere bakalım. sesleri iletiyorlar mı? mimikleriyle iletiyorlar mı? görüntüleri iletebiliyorlar mı?

amç. hayy isminden algılayacağımız, mevcudatın yaratıcısı vasfıysa problem yok.

aş. 1/ ayet getirin diyor değil mi?

aş. bütün kuranın bağlamı içinde olacak o 10 ayet. bütün kainatla ilişkili bir atom yaratbiliyor musunuz? o atomun bütün kainatla ilişkisi belli. sen bu atomu yapabilir misin?

amç. camid dediğimiz varlıklar var, zihayat dediğimiz varlıklar var.

aş. problemimiz şu: belli isimleri insanlara vermemekte gayret ediyoruz. ama allahın esmasına ait olan hiçbir şey insana verilemez ki: yapma bile sadece allaha aittir. sadece kesb verilebilir. o da iki tercih arasında istekte bulunmak. yoksa insan fiili de yapabiliyor değil ki.

hş. hz. isa as. toprağa şekil veriyordu, üflediği zaman kuş oldu. peygamberlerin mucizeleri, ilmin en son nihayet noktasıdır.

aş. yapılacak da demek.

mn. niye camid varlıklardan bahsediyoruz o zaman?

aş. bunlar kategorilerdir. her bir varlığın içine ruh gizlendiğini biliyoruz. arz da bir hayvandır diyor, kuranda. senin dediğin bir merhaledir. ben önceden meninin içindeyken zihayat mıydım? hayır. bir tekamül var. maddi bir şeyin tekamülü var. niye bilim adamı da bunu yapamasın?

amç. hayattar olmak, ruh sahibi olmaktır.

hş. hayvan olmadıktan sonra ruh sahibi değil.

aş. elektriği ruh gibi kabul et. adam telleri birleştiriyor, tık ışık geliyor. madde mi getirdi ona? hayır. sen onları birleştirdin, allah ona onu getirdi. sen duanı yap.

aş. esbabın tesirine dair bir delilin var mı? sebep sonucu yapmıştır diyemezsin.

aş. burada bu lambanın burada böyle sabit durması bile bir mucizedir. o düzeni orada koruyan biri var. o allahtan başka kimse değil. sen o düzeni koruyabilecek kayyumiyete sahip misin, değil misin? uzayda yıldızları, zerreler içinde atomları kim ayakta tutuyor?

amç. oradaki ayeti alternatifi olarak anlayacağımız şekilde nasıl tarif etsene.

---
“Bir sineğin vücudunu yapabilir misin?” Elbette diyecek ki: “Hâlıkımın ihsanıyla, dükkânımda ziya, renkler, hararet çok. Fakat sineğin vücudunda göz, kulak, hayat gibi öyle şeyler var ki, ne benim dükkânımda bulunur ve ne de benim iktidarım dahilindedir.” Yer: Sözler / 33. Söz / 27. Pencere
---